Vrijheidssymposium 2025

Op 5 mei vieren we de bevrijding van Nederland, een dag waarop we het verleden herdenken, het heden vieren en naar de toekomst kijken. Wageningen, de stad waar de capitulatiebesprekingen van de Duitse troepen plaatsvonden, speelt een centrale rol in deze viering.

Om deze bijzondere dag te markeren, organiseren wij op 1 mei een inspirerend Vrijheidssymposium in Hotel de Wereld, de historische locatie van de capitulatiebesprekingen. Dit symposium biedt een unieke kans om meer te leren over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en de huidige situatie.

Programma:

• 18:30 Inloop met koffie (koffie mag mee de zaal in)
• 19:00 Opening door burgemeester Floor Vermeulen
• 19:10 Eerste lezing
• 19:50 Tweede lezing
• 20:30 Q&A met de sprekers
• 21:00 Borrel
• 22:00 Einde symposium

Hoogtepunten:

• Opening door burgemeester Floor Vermeulen - Zijn kijk op Bevrijdingsdag vanuit de gemeente Wageningen
• Inzichten van het NIMH over de 'Stay Behind-organisatie' - Hoe weerbaar was Nederland na de oorlog en hoe verhoudt zich dat tot de huidige situatie?

Aanmelden:

Leden van KVBK en Thematisch Netwerk Defensie van de VVD ontvangen een aanmeldlink per mail. Meld je aan en ontvang alle details en parkeerinformatie. We zien je graag op 1 mei!

Verslag

Tijdens de bijeenkomst op weg naar 5 mei sprak Burgemeester Floor Vermeulen een openingswoord namens zichzelf en de gemeente Wageningen. Hij blikte vooruit naar Bevrijdingsdag en stond stil bij de gebeurtenissen van zowel 1 als 5 mei 1945 in Wageningen.

Vervolgens gaf Herman Roozenbeek (NIMH) een lezing over de geheime Stay Behind-organisaties O&I (Operaties en Inlichtingen), waarvan het bestaan vaak zelfs voor familie onbekend bleef. Sinds 1 februari wordt hier onderzoek naar gedaan door het NIMH, mede om vragen van nabestaanden te beantwoorden. De O&I-organisaties opereerden los van elkaar en ontdekten pas later via de Engelsen dat zij naast elkaar bestonden. Hun doelen varieerden van psychologische oorlogsvoering tot het uitvoeren van gevaarlijke missies. De medewerkers – vaak mensen met vrije of strategisch interessante beroepen – handelden uit plichtsbesef en trots. Ze beschouwden hun werk als clandestien, niet illegaal, vanwege de beladen betekenis van dat woord.

Lonneke Peperkamp (Hoogleraar Militaire Ethiek en Leiderschap aan de Radboud Universiteit) plaatste ethiek in oorlog in historisch en filosofisch perspectief, teruggaand tot Athene en Melos (416 v.C.). Ze besprak de spanningen tussen macht en moraal en introduceerde verschillende vormen van ethiek. Ze benadrukte dat ethische keuzes in oorlog niet vanzelfsprekend of gemakkelijk zijn, maar bijdragen aan morele weerbaarheid en cohesie.

Christopher Houtkamp (Clingendael) sloot af met een reflectie op het begrip weerbaarheid. Hij benoemde verschillende vormen van weerbaarheid – van economisch tot psychologisch – en wees op de risico’s van polarisatie en buitenlandse inmenging. Toch eindigde hij hoopvol: Nederland staat nog aan het begin, maar het besef groeit dat samenwerking en vertrouwen cruciaal zijn.

Tijdens de Q&A kwamen thema’s aan bod als de complexiteit van ethiek in situaties als Srebrenica, het gebruik van drones in oorlog, en de rol van burgers bij het versterken van weerbaarheid. Duidelijk werd dat ethiek en veiligheid onlosmakelijk verbonden zijn met communicatie, vertrouwen en gezamenlijke verantwoordelijkheid.